تربیت جنسی کودک و نوجوانسکس تراپیمطالب و اخبار

بلوغ جنسی زودرس در کودکان چیست؟ چرا رخ میدهد؟


اصطلاح بالغ شدن یا بلوغ زمانی به کار برده می شود که یک کودک از نظر احساسی و فیزیکی به مرد یا زن تبدیل می شود. این اتفاق معمولا در بزرگسالی می افتد و زودتر از سن ۷ تا ۸ سالگی در دخترها (میانگین بلوغ در دخترها ۱۰ سال است) و ۹ سالگی در پسرها (میانگین سنی بلوغ در پسرها ۱۱ سال است)، نباید منتظر آن بود. اما اگر بلوغ جنسی زودرس رخ بدهد، مثلا اگر یک دختر ۵ ساله نشانه های بلوغ را داشته باشد، چه باید کرد؟ بلوغ جنسی زودرس چگونه بر روی بچه ها اثر می گذارد؟

بلوغ جنسی زودرس، به معنی شروع علامت های بالغ شدن پیش از سن ۷ تا ۸ سالگی در دخترها و ۹ سالگی در پسرها بوده و کنار آمدن با آن، می تواند هم از نظر فیزیکی و هم احساسی برای بچه ها بسیار دشوار باشد. علاوه بر آن، بلوغ جنسی زودرس گاها نشان دهنده وجود یک مشکل در سلامتی کودک است. در این مقاله به علامت های بلوغ جنسی در دخترها و پسرها، علت های بلوغ زودرس و راهکارهایی برای مواجهه هرچه سالم تر با این مسئله، خواهیم پرداخت.

وجود چه نشانه هایی در کودک من، خبر از بلوغ جنسی زودرس می دهد؟

اگر کودک شما دختر است و هر کدام از نشانه های زیر را پیش از سن ۷ تا ۸ سالگی در او مشاهده کرده اید، احتمال بلوغ جنسی زودرس را بدهید:

  • بزرگ شدن سینه ها
  • رشد موی ناحیه تناسلی یا زیر بغل
  • رشد سریع قدی یا جهش رشدی
  • آغاز قاعدگی یا پریود
  • پدیدار شدن آکنه و جوش
  • بویی که از بدن ساطع می شود و مخصوص دوران بلوغ است.

در پسرها، پیدا شدن علائم زیر پیش از سن ۹ سالگی، باید شما را به بلوغ جنسی زودرس مشکوک کند:

  • بزرگ شدن بیضه ها و آلت تناسلی
  • رشد موی ناحیه تناسلی، زیر بغل یا صورت (ریش و سبیل)
  • رشد قدی سریع یا جهش رشدی
  • تغییر کردن تن صدا
  • پدیدار شدن آکنه و جوش
  • بوی خاصی که مخصوص دوران بلوغ است.

بروز برخی از علامت های بلوغ جنسی زودرس در بچه ها، باعث می شود که لفظ بلوغ زودرس جزئی به آنها اطلاق شود. به عنوان مثال در بعضی از دخترها، معمولا در سن ۶ ماهگی تا ۳ سالگی، سینه ها رشد می کنند. این اتفاق ممکن است بعدا متوقف شده یا بدون هیچ تغییر فیزیکی دیگری که مرتبط با بلوغ باشد، در آنها ادامه پیدا کند.

به طور مشابه، در بعضی از دخترها و پسرها ممکن است موی ناحیه تناسلی و زیر بغل خیلی زود رشد کند و این اتفاق با دیگر تغییرات رشد جنسی همراه و مرتبط نباشد.

اگر کودک شما نشانه های بلوغ جنسی زودرس جزئی را دارد، بهتر است او را نزد پزشک ببرید تا احتمال بلوغ جنسی زودرس یا دیگر بیماری ها، مورد بررسی قرار بگیرد. بیشتر کودکانی که دارای چنین علائمی هستند، معمولا به هیچ درمانی نیاز نداشته و علامت های دیگر مورد انتظار مرتبط با بلوغ را در سن معمول آن، نشان می دهند.

بلوغ جنسی زودرس چه تاثیراتی بر روی کودک من دارد؟

اولین نکته ای که در مورد بلوغ جنسی زودرس باید به آن توجه کنید این است که به محض پایان یافتن دوران بلوغ، رشد قدی به اتمام می رسد. به همین دلیل، بچه هایی که بلوغ جنسی زودرس را تجربه می کنند، معمولا به اندازه ای که باید، قد بلند نمی شوند.

در واقع، بلوغ اسکلتی و رشد استخوانی این کودکان، در زمانی زودتر از سن نرمال متوقف می شود. جهش رشدی زود هنگام این کودکان ممکن است در ابتدا باعث شود که در مقایسه با همسالان خود بلندتر به نظر برسند، اما از آنجا که این رشد خیلی سریع به پایان می رسد، این بچه ها نهایتا قد کوتاه تری نسبت به دیگران دارند.

بلوغ جنسی زودرس معمولا از نظر احساسی و اجتماعی هم برای کودکان دشوار است. برای مثال، زمانی که یک دختر بچه بلوغ زودرس را تجربه می کند، به دلیل تغییرات فیزیکی از قبیل بزرگ شدن سینه ها یا رخ دادن پریود در زمانی زودتر از دوستان و همکلاسی هایش، ممکن است خجالت زده و گیج شود. اما سخت ترین بخش قضیه این است که اینگونه بچه ها، بخصوص دخترها، توسط دیگران اذیت شده و دست انداخته می شوند.

حتی احساسات و رفتارها نیز در بچه های دارای بلوغ جنسی زودرس ممکن است تغییر کنند. دخترها بدخلق، دمدمی مزاج و تحریک پذیر شده و پسرها خشن تر می شوند. اتفاق دیگری که معمولا در پسرها می افتد این است که با بلوغ جنسی زودرس، ممکن است تمایلات جنسی نادرستی را که مناسب سن آنها نیست، از خود نشان دهند.

به چه علت کودک من زودتر از همسالانش بالغ شده است؟

فرایند بالغ شدن معمولا توسط هیپوتالاموس (ناحیه ای از مغز که به کنترل عملکرد غده هیپوفیز کمک می کند) هدایت می شود. هیپوتالاموس به هیپوفیز (یک غده به اندازه نخود که در نزدیکی مرکز مغز قرار دارد) دستور می دهد تا هورمون هایی را آزاد کند که تخمدان ها (در دخترها) و بیضه ها (در پسرها) را به ساختن هورمون های جنسی وامی دارند.

گاهی اوقات، بلوغ جنسی زودرس ریشه در یک مشکل ساختاری در مغز (مثل تومور)، آسیب مغزی به دلیل ضربه به سر یا عفونت (مثل مننژیت) دارد. در بعضی موارد هم وجود یک مشکل در تخمدان ها یا غده تیروئید باعث ایجاد بلوغ جنسی زودرس می شود، اما این موارد نادر هستند.

در واقع، بروز بلوغ جنسی زودرس در بسیاری از دخترها، هیچ مقصری ندارد، این کودکان، بدون داشتن هیچ بیماری یا مشکلی، زودتر از همسالان خود بالغ می شوند.

اما در پسرها قضیه کمی فرق می کند. بلوغ جنسی زودرس در پسرها چندان شایع نیست و احتمال اینکه با یک مشکل پزشکی در ارتباط باشد، بیشتر است. تقریبا در ۵٪ از پسرها، بلوغ جنسی زودرس ارثی است (این در حالیست که کمتر از ۱٪ از دخترانی که بلوغ جنسی زودرس را تجربه می کنند، آن را به ارث برده اند). بلوغ زودرس می تواند از پدر به پسر یا از پدر بزرگ مادری به پسر منتقل شود.

تشخیص بلوغ جنسی زودرس چگونه صورت می گیرد؟

اگر هر کدام از علائم گفته شده را زودتر از بازه سنی ۷ تا ۸ سالگی در دخترها و ۹ سالگی در پسرها، در کودک خود مشاهده کردید، حتما به یک پزشک مراجعه کنید. تغییرات فیزیکی بلوغ معمولا از طریق معاینه برای پزشک آشکار می شوند. برای تصدیق تشخیص بلوغ جنسی زودرس، پزشک آزمایش خون و ادرار را برای بررسی سطوح بالای هورمون های جنسی، تجویز می کند. آزمایش اشعه ایکس از مچ دست کودک نیز نشان می دهد که آیا استخوان های او در حال بالغ شدن هستند یا خیر.

همچنین آزمایشات تصویربرداری و اسکن کردن، از قبیل سی تی اسکن، ام آر آی و سونوگرافی، به تشخیص علت های خاص بروز بلوغ زودرس، مانند وجود تومور در مغز، تخمدان یا بیضه ها، کمک می کنند.

آیا می توان بلوغ زودرس را درمان کرد؟

اگر پزشک به بلوغ جنسی زودرس در کودک شما شک کند، شما را برای ارزیابی بیشتر و درمان، به یک متخصص غدد کودکان ارجاع می دهد. به محض تشخیص بلوغ زودرس، هدف درمان، شامل متوقف کردن یا حتی معکوس کردن رشد جنسی و توقف رشد استخوان هاست که نهایتا باعث کوتاهی قد می شوند.

بسته به علت بروز بلوغ جنسی زودرس، دو رویکرد درمانی عمده وجود دارند:

  1. رفع علت یا درمان بیماری جدی که باعث این اتفاق شده است، مانند تومور
  2. پایین آوردن سطوح بالای هورمون های جنسی با دارو، به منظور متوقف کردن رشد جنسی

گاهی اوقات، درمان بیماری می تواند بلوغ جنسی زودرس را متوقف کند. اما در بیشتر موارد، که هیچ بیماری یا مشکلی در بروز بلوغ زودرس دخیل نیست، درمان، شامل هورمون درمانی برای توقف رشد جنسی است.

هورمون درمانی تایید شده برای بلوغ جنسی زودرس، شامل داروهایی با نام LHRH analogs است- هورمون هایی مصنوعی که تولید هورمون های جنسی در بدن را مسدود می کنند. معمولا پس از یک سال از شروع درمان با این داروها، نتایج چشم گیری در کودکان مشاهده می شود. این داروها معمولا ایمن بوده و هیچ عوارض جانبی بر روی کودک شما ندارند.

با اعمال روش های درمانی، اندازه پستان ها در دختران کاهش می یابد، یا حداقل رشد آنها متوقف می شود. در پسرها، آلت جنسی و بیضه ها ممکن است کوچک شده و به اندازه مورد انتظار برای سن آنها، برسد. رشد قدی نیز آهسته شده و به سرعت معمول می رسد. رفتار کودک نیز تغییر کرده و به خلق و خوی همسالانش خود نزدیک می شود.

در صورت بلوغ جنسی زودرس، چگونه به کودک خود کمک کنم؟

اولین قدم این است که درباره آنچه در حال رخ دادن است، یک توضیح ساده و صادقانه به کودک بدهید. به او بگویید که این تغییرات در بچه های بزرگتر و نوجوانان کاملا نرمال هستند، اما بدن او کمی زودتر از معمول شروع به تغییر کرده است. به کودک درباره روند درمان و راهی که پیش روی شماست، آگاهی بدهید. همچنین به شدت مراقب اذیت ها و دیگر دشواری هایی که با بلوغ جنسی زودرس همراه شده و احساسات کودک را تحت تاثیر قرار می دهند، باشید.

علامت های هشداردهنده زیر می توانند به شما کمک کنند:

  • افت نمرات درسی
  • وجود مشکل در مدرسه
  • بی علاقگی به فعالیت های روزانه
  • افسردگی

این نکته را هم همیشه به خاطر داشته باشید که نحوه مقابله شما با این مشکل، به شدت بر روی برخورد کودکتان اثر خواهد گذاشت. هدف شما باید پیشگیری از تمرکز کودک بر روی رشد جنسی یا به وجود آمدن اعتماد به نفس ضعیف در او باشد. برای ایجاد یک محیط آرام و پشتیبان، تلاش کنید که اظهارات شما بر روی ظاهر کودک متمرکز نباشد. به جای آن، به خاطر موفقیت هایش در مدرسه یا رشته ورزش از او تقدیر کرده و به مشارکت او در فعالیت های دیگر توجه نشان دهید.

نکته مهم و امیدوارکننده در مورد بلوغ جنسی زودرس این است که چنین کودکانی می توانند درمان شوند. پزشکان می توانند با اعمال روش های درمانی، رشد مناسب قدی در این کودکان را تضمین کرده و دشواری های احساسی و اجتماعی مرتبط با بلوغ جنسی زودرس را کاهش دهند.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا